Ik krijg regelmatig de vraag vanuit opdrachtgevers of de open bestanden gestuurd kunnen worden. De open bestanden zijn de bestanden waarin vandijk ontwerpt zijn eindproduct maakt. Dat deze vraag gesteld wordt, vind ik erg begrijpelijk. Maar dat maakt deze vraag niet eenvoudig om te beantwoorden! 

Bij het opvragen/leveren van bestanden heb je, net als bij ieder fysiek product, te maken met regelgeving. Het recht omtrent intellectueel eigendom speelt hierin de belangrijkste rol. Deze regels en rechten zijn in Nederland automatisch van toepassing om creatief werk en de makers daarvan te beschermen. Op basis van die regels heeft de opdrachtgever niet automatisch recht op deze open bestanden.

Maar ik heb als klant toch betaald?
Dat klopt. Jij betaalt als opdrachtgever voor de gebruiksrechten van het ontwerp en het leveren van een bestand waarmee het ontwerp gerealiseerd kan worden in een fysieke of digitale uiting. Denk aan een PDF voor drukwerk of een jpg voor digitaal gebruik. De bronbestanden (van bijvoorbeeld Indesign, Illustrator of andere ontwerpprogramma’s) waarmee deze uitingen gemaakt worden, blijven eigendom van vandijk ontwerpt. Zoals een kunstschilder niet zijn doeken, verf en kwasten verkoopt, maar alleen het schilderij zelf. De schilder weet hoe hij zijn gereedschap moet gebruiken voor het desbetreffende eindproduct. De koper van het schilderij weet dit normaliter niet.
Bij creatief werk, en dus grafisch ontwerp, is er sprake van één auteur. Daarmee is de ontwerper/maker van het product de rechthebbende (hij bezit het intellectueel eigendom). Vandijk ontwerpt is dus als rechthebbende de enige die bepaalt wat er met het eindproduct gebeurd. Deze rechten kunnen verkocht worden aan de opdrachtgever net als ieder economisch goed. In het kort: de opdrachtgever betaalt voor het recht tot gebruik.

Waarom de auteurswet?
De auteurswet is er niet voor niets. Dankzij deze wet kan vandijk ontwerpt verantwoordelijkheid nemen voor zijn producten, omdat er niet zomaar gerommeld mee kan en mag worden. Hiermee beschermt vandijk ontwerpt zijn eigen imago, maar nog belangrijker, die van de klant. Onjuiste producten zullen hierdoor de klant niet bereiken.

Toch behoefte aan open bestanden?
Hoeveel het kost om de open bestanden over te nemen hangt af van de oorspronkelijke prijs van het ontwerp, het doel waarvoor de open bestanden worden overgenomen en hoe deze worden ingezet. Vandijk ontwerpt geeft tenslotte zijn werk (en toekomstig werk én inkomsten) weg en heeft daarmee geen invloed meer op het ontwerp. Om die reden brengt het leveren van open bestanden veel hogere kosten met zich mee dan een aanpassing door mij aan het originele ontwerp. Vandijk ontwerpt streeft er naar om iedere uiting te archiveren. Heb je een vraag over eerdere logo’s, ontwerpen en andere uitingen? Je kunt altijd contact met mij opnemen om de opties en de kosten te bespreken.